Als u in een nieuwbouwwijk woont en aftrek voor onderhoud van een monument claimt, heeft u weinig kans op succes. Uw standpunt is dan niet pleitbaar. U loopt dan het risico een flinke boete krijgen. Maar waar ligt de grens tussen een pleitbaar en een niet-pleitbaar standpunt?
Over het pleitbare standpunt heeft de Hoge Raad dit jaar twee arresten gewezen (NL:HR:2017:638 en ECLI:NL:HR:2017:1611). In februari verscheen bovendien een proefschrift over dit onderwerp. Nuttig om even de belangrijkste informatie op een rijtje te zetten.
Dan geen vergrijpboete mogelijk
Het belastingrecht kent verschillende boetes. De zwaarste zijn vergrijpboetes. Dan moet er sprake zijn van opzet of grove schuld. Bijvoorbeeld als u willens en wetens de monumentenaftrek claimt terwijl u in Almere woont. Maar als uw standpunt pleitbaar is, dan ontbreekt dat element van opzet of grove schuld. Dan kunt u dus nooit een vergrijpboete krijgen.
Wat is een pleitbaar standpunt?
Mr. Kors onderscheidt in haar proefschrift drie kenmerken. Ten eerste moet het standpunt zien op de interpretatie of toepassing van het recht. Ten tweede moet het naar objectieve maatstaven voldoende verdedigbaar zijn. Ten derde moet dit standpunt zijn gebaseerd op de in de zaak vastgestelde feiten en zijn verwerkt in de ingediende aangifte of er in ieder geval verenigbaar mee zijn.
Hoge Raad: objectieve maatstaf hanteren
In het arrest van 21 april jl. herinnert de belastingkamer van de Hoge Raad, in de lijn van eerder gewezen jurisprudentie, er verschillende keren aan dat een pleitbaar standpunt naar objectieve maatstaven gemeten pleitbaar moet zijn. Dus niet naar subjectieve maatstaven. Daarover bestond in lagere rechtspraak nog onduidelijkheid.
Dit brengt mee dat voor de beoordeling van de pleitbaarheid niet van belang is of de belastingplichtige het standpunt op het moment van het doen van de aangifte voor ogen stond. Dit heeft ook tot gevolg dat voor de beoordeling of het standpunt pleitbaar is kennisname van opinies over dat standpunt niet nodig is. Het gaat er immers om of er objectieve argumenten zíjn, niet of ze daadwerkelijk zijn aangevoerd.
Gevolgen voor de praktijk
Wat betekent dit voor de praktijk? Stel dat iemand zijn aangifte verkeerd invult. Maar zijn standpunt is juridisch gezien wel verdedigbaar en dus pleitbaar, ook al weet hij dat niet. Daarna doet een rechter uitspraak over eenzelfde soort zaak. Dan blijkt dat de uitleg van de wet toch niet correct was en dus niet langer juridisch houdbaar. Daarmee is het standpunt echter niet opeens niet-pleitbaar geworden. Het opleggen van een vergrijpboete is dan niet mogelijk, ook al was er misschien opzet in het spel bij het verkeerd invullen van de aangifte.
Voor het voorbeeld van de nieuwbouwwijk in Almere maakt dat overigens geen verschil. Ook objectief gezien is dan geen momumentenaftrek mogelijk.
Vragen hierover? Neem dan contact op met Van Dalen advocatuur.